Nieuw: Index voor Nederlandse theologische tijdschriften

Sinds 22 september 2021 is het portaal Index voor Nederlandse theologische tijdschriften operationeel. Zie https://theologischetijdschriften.nl. Op dit moment bevat de database 21694 artikelen uit 17 tijdschriften.

Het doel is alle artikelen uit de relevante Nederlandse theologische tijdschriften op te nemen.

Tijdschriften voor theologische bibliotheken

Dat er veel ontwikkelingen zijn binnen theologische bibliotheken bewijzen onderstaande tijdschriften!

Het nieuwe jaarlijkse tijdschrift van Bibliothèques Européennes de Théologie, met berichten van het bestuur, conferentiepresentaties, artikelen over gebruikersdiensten, collecties en bibliotheken, en korte verhalen.

Theological Librarianship

Wordt gepubliceerd door de American Theological Library Association (ATLA).

TCB: Technical Services in Religion & Theology

Ook van ATLA, maar dan gericht op meer technische aspecten, zoals metadata en toegang.

Journal of Religious & Theological Information

Tijdschrift gepubliceerd door Taylor & Francis met een redactie bestaande uit Amerikaanse experts. Toegang is met een abonnement, maar er is een toenemend aantal artikelen open access beschikbaar. Daarnaast kunnen auteurs gebruik maken van de Zero Embargo Green OA Policy, waardoor artikelen via een repositorium te lezen zijn (zoeken via Google Scholar)

Boeken voor theologische bibliotheken

De laatste jaren is een heel aantal boeken open access gepubliceerd voor (beginnende) medewerkers van theologische bibliotheken of bibliotheken met een theologische collectie. Hieronder een (niet-compleet) overzicht.

The Theological Librarian’s Handbook

Deze open access serie wordt uitgegeven door de American Theological Library Association (ATLA) en is bedoeld voor bibliotheekmedewerkers die geen professionele opleiding hebben gevolgd en werkzaam zijn in een theologische bibliotheek. Tot nog toe zijn er vier delen gepubliceerd: Introduction to Theological Libraries, Administration in Theological Libraries, Collection Development in Theological Libraries en Preservation of Collections in Theological Libraries.

Digital Humanities and Libraries and Archives in Religious Studies: An Introduction

Anderson C. Digital Humanities and Libraries and Archives in Religious Studies: An Introduction. Berlin, Boston: De Gruyter; 2022. https://doi.org/10.1515/9783110536539

Het doel van deze bundel is een overzicht te geven van hoe theologische bibliotheken en archieven digital humanities kunnen ondersteunen. Onderwerpen zijn onder andere het cureren van datacollecties, het uitvoeren van stilometrische analyses van religieuze teksten en het onderwijzen van digital humanities aan studenten theologie en religiestudies.

Supporting the changing needs of Research Practices of Religious Studies Scholars

Cooper, Danielle M., et al., Supporting the Changing Research Practices of Religious Studies Scholars. Ithaka S+R. Ithaka S+R. 8 February 2017. https://doi.org/10.18665/sr.294119

Rapport van Ithaka S+R over de behoefte aan onderzoeksondersteuning vanuit bibliotheken van onderzoekers binnen religiestudies.

Information Literacy and Theological Librarianship: Theory & Praxis

Bobby Smiley, Information Literacy and Theological Librarianship: Theory & Praxis, ATLA Open Press 2019. https://doi.org/10.31046/atlaopenpress.33

Praktische voorbeelden voor het geven van informatievaardigheden aan studenten theologie en religiestudies.

Nieuw: Beth Bulletin

In juli 2023 publiceerde onze moederorganisatie Bibliothèques Européennes de Théologie het eerste nummer van haar nieuwe tijdschrift BETH Bulletin: European Theological Librarianship. De artikelen zijn open access beschikbaar via https://bethbulletin.eu/.

Deze eerste editie staat in het teken van de presentaties die zijn gegeven tijdens de jubileumconferentie in de abdij van Rolduc in september 2022.

Publicatie BETH

Onze moederorganisatie Bibliothèques Européennes de Théologie (BETH) bestond in 2022 vijftig jaar. Beth is een overkoepelende bibliotheekorganisatie die tot doel heeft kennisuitwisseling en samenwerking tot stand te brengen bij haar meer dan 1500 leden, bestaande uit theologische, kerkelijke en religieuze bibliotheken op het Europese continent.

Ter gelegenheid van het lustrum publiceerde Brill het vuistdikke Theological Libraries and Library Associations in Europe. A Festschrift on the Occasion of the 50th Anniversary of BETH. De artikelen beschrijven hoe theologische bibliotheken zijn geconfronteerd met secularisatie en religieus pluralisme, en hoe revolutionaire technologische ontwikkelingen niet alleen belangrijke uitdagingen met zich meebrachten, maar ook juist onverwachte mogelijkheden voor kennisoverdracht en digitalisering. De feestbundel laat zien hoe Europese theologische bibliotheken uitdagingen hebben aangepakt door hun taak opnieuw te definiëren, door de vernieuwing van het wetenschappelijk bibliotheekwezen te omarmen en door internationaal te netwerken.

Het boek is Open Access te downloaden, en dus voor een ieder vrij te lezen.

Lustrum VThB 31 okt 2017

VERENIGING VOOR HET THEOLOGISCH BIBLIOTHECARIAAT 1947-2017

De Vereniging voor het Theologisch Bibliothecariaat vierde op 31 oktober 2017 haar zeventigjarige bestaan.

Op 2 oktober 1947 werd op initiatief van oud-verzetsman Pater Jan Daniel Bakker de Vereniging van Seminarie- en Kloosterbibliotheken (VSKB) opgericht. Zij stelde zich ten doel de samenwerking te bevorderen tussen de bibliothecarissen van seminaries en kloosters. In 1953 telde de vereniging 101 leden. Zij organiseerde vakcursussen, beheerde een – later ook internationale – bestelcentrale om voor de leden zo voordelig mogelijk buitenlandse boeken aan te schaffen en organiseerde een systeem voor het delen van titelbeschrijvingen.

In 1974 werd de VSKB opengesteld voor niet-katholieken en omgevormd tot de Vereniging voor het Theologisch Bibliothecariaat (VThB). Het doel van de vereniging, de “behartiging van de belangen van het theologisch en godsdienstwetenschappelijk bibliotheekwezen en het kerkelijk boekenbezit door middel van samenwerking, zowel nationaal als internationaal”, is nog even actueel als bij haar oprichting. Inmiddels is de VThB een belangrijk knooppunt van vakbibliotheken van universiteiten, theologische opleidingen, seminaries en specialistische studiecentra. Een apart onderdeel daarvan is de Werkgroep Abdijbibliotheken (WAB), waarin klooster- en abdijbibliotheken zich verenigd hebben.

De VThB is ook op Europees niveau actief door deelname aan de European Theological Libraries (BETH-Bibliothèques Européennes de Théologie), een vereniging van Europese zusterorganisaties.

Haar zeventigjarig bestaan vierde de VThB met leden, oud-leden en belangstellenden op de plaats van haar ontstaan: Nijmegen. Frans Hoppenbrouwers, biograaf van Jan Daniel Bakker, opende de middag met een schets van zijn leven en werk voor het katholieke bibliotheeknetwerk. Cultuur- en kerkhistoricus Peter Nissen gaf een uiteenzetting over de ontwikkeling van de katholieke theologie in relatie tot theologische bibliotheken. George Harinck, Directeur Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme, besloot de middag met een voordracht over de Protestantse bibliotheken en hun relatie met de opleidingen theologie.

De lezingen van deze dag zijn gepubliceerd in Tijdschrift voor Nederlandse Kerkgeschiedenis 2019, nr 1.

Programma:

13.30-14.00 Ontvangst van oud-leden en belangstellenden met koffie en thee

14.00-14.15 Welkomstwoord door drs. Geert Harmanny, voorzitter VThB

14.15-14.45 Drs. Frans Hoppenbrouwers over leven en werk van pater Bakker voor de VSKB

14.45-15.30 Prof. Dr. Peter Nissen over de ontwikkeling van de katholieke theologie in relatie tot de Theologische bibliotheken in Nederland

15.30-16.15 Prof. Dr. George Harinck, Directeur Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (1800-heden) over de recente geschiedenis van de protestantse bibliotheken in Nederland

16.15-16.30 Afsluiting

16.30-17.30 Borrel met hapjes